Ocak ayı enflasyonunun beklentileri aştığını belirten ATSO Başkanı Davut Çetin, enflasyonda kararlı mücadele gerektiren yeni bir dalgayla karşı karşıya olunduğunu ve bu sürecin ekonomiyi durgunluğa sevk etmeden verimlilik reformlarıyla yürütülmesi gerektiğini söyledi. Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) ve Batı Akdeniz Ekonomisini Geliştirme Vakfı (BAGEV) Yönetim Kurulu Başkanı Davut Çetin, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Ocak ayı enflasyon verilerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
2021 Ocak ayı enflasyonunun bir önceki aya göre TÜFE'de %1,68, Yİ-ÜFE'de %2,66 olarak açıklandığını hatırlatan Başkan Çetin, yıllık enflasyonun tüketici fiyatlarında %14,97, yurt içi üretici fiyatlarında %26,16 olmuş, çekirdek enflasyon göstergeleri de yükseldiğini kaydetti.
Enflasyon yükseliş eğilimini koruyor
Enflasyonun yılın ikinci yarısına kadar yükseliş eğilimini korumasının sürpriz olmadığını söyleyen Çetin, bunun Merkez Bankası öngörülerine uygun olduğunu, ancak buna rağmen Ocak ayı enflasyonu zam zincirine bağlı olarak yaygınlığı ve yüksekliğiyle beklentilerini bozucu nitelikte gerçekleştiğini söyledi. Enflasyonun gıda enflasyonu olmaktan çıktığını, fiyat artışlarının kur ve vergi gibi maliyet faktörlerine bağlı olarak yaygınlık kazandığını kaydeden Başkan Çetin, "
TÜFE endeksinde kapsanan 415 maddeden 293'ünde artış olmuş, ana harcama grupları itibariyle en yüksek aylık artışlar %4,25 ile "sağlık", %3,02 ile "konut", %2,90 ile "ev eşyası" grupları gruplarında gerçekleşirken, "giyim ve ayakkabı" %4,37, "eğitim" grubunda %0,03 düşüş gözlenmiştir. TUİK, fiyatı en fazla artan veya düşen ürün örnekleri olarak genellikle gıda ürünlerini seçmektedir. TUİK tarafından açıklanan en yüksek artış göstermiş seçilmiş maddelere bakıldığında ilk sıralarda %26,77 ile mandalina, %25,5 ile otoban geçiş ücreti, %21,29 ile salatalığın geldiği görülmektedir. Ancak enflasyon hesabında kullanılan madde sepetine bakıldığında Ocak ayında en yüksek fiyat artışları %47 ile televizyon, %43.4 ile benzinli otomobil, %41.3 ile köprü geçiş ücretinde ortaya çıkmıştır. Yıllık fiyat artışlarında da %113.4 ile benzinli otomobil, %94.9 ile oyun konsolu, %86.7 ile televizyon öne çıkmaktadır. Bulaşık makinesi, ütü, bilgisayar, yumurta, mercimek, yağ, yatak gibi ürünlerde de yıllık artışlar %50-70 arasındadır." dedi.
Enflasyonu meyve sebze aşağı çekti, et, süt ürünleri ve yağ artırdı
TUİK verilerinde taze meyve ve sebze enflasyonunun aylık eksi %1, yıllık %10 düzeyinde olduğunu, domates fiyatının aylık %16.7, yıllık %13.6 oranında düştüğünü kaydeden Çetin, mevsim geçişinin sona ermesiyle meyve ve sebzede ortalama olarak fiyatların düştüğünü ve enflasyonu aşağı çektiği bilgisini paylaştı. Buna karşılık gıda enflasyonunun et, süt ürünleri ve yağ fiyatlarındaki artış nedeniyle yükseldiğini kaydeden Başkan Çetin şöyle dedi: " .Maliyet enflasyonunu yansıtan Yİ-ÜFE ise, 2021 yılı Ocak ayında bir önceki aya göre %2,66, bir önceki yılın Aralık ayına göre %2,66 ve bir önceki yılın aynı ayına göre %26,16 olmuştur. Kur artışı dışında küresel emtia fiyatlarında artış nedeniyle gıda, demir-çelik, metal, inşaat girdileri, kağıt, plastik gibi birçok alanda maliyet artışı önemini korumaktadır."
Tek haneli enflasyon hedefi zorlaştı
Dolayısıyla enflasyonda kararlı mücadele gerektiren yeni bir dalgayla karşı karşıya olduklarını ,enflasyonu tek haneye indirme hedefinin zorlaştığının açık olduğunu belirten Çetin, bu hedefe ekonomiyi durgunluğa sevk etmeden verimlilik reformlarıyla ulaşmak zorunda olduklarını kaydetti.
Batı Akdenizde TÜFE oranının, aylık bazda %1,32, yıllık bazda %15,69 olarak gerçekleştiğini söyleyen Çetin, bölgede ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre sırasıyla en yüksek artışın %3,07 ile "konut", %3,04 ile "sağlık" ve %2,08 ile "gıda ve alkolsüz içecekler" harcama gruplarında olduğunu ifade etti. Çetin, giyim ve ayakkabı grubunda ise %6,44 düşüş gözlendiğini belirterek " Bölgemizde enflasyonun aylık bazda Türkiye ortalamasının altında, yıllık bazda Türkiye ortalamasının üzerinde olduğu görülmüştür. Bu oranlara göre Antalya, Isparta ve Burdur illerini kapsayan Batı Akdeniz Bölgesi, 26 bölge arasında aylık bazda yirmi birinci, yıllık bazda ise sekizinci sırada yer almıştır."" diye konuştu