Antalya'nın Alanya ilçesinde iki girişimci, balıkçıların kabusu olan, güçlü dişleriyle teneke kutuyu dahi parçalayan balon balığının derisinin ekonomiye kazandırılması için "Alanya Balon Balığı Araştırma ve Geliştirme Projesi" (ABAP) hazırladı. Girişimciler, projeyle balon balığı derisinin ayakkabı, cüzdan, çanta gibi aksesuar ve süs eşyalarında kullanılacağını belirtti.
Kızıldeniz'den gelerek Akdeniz'e yerleşen balon balığı, başta kendi türleri olmak üzere balıkları yiyerek popülasyona, ağları kopararak da balıkçılara zarar veriyor. Balıkçıların kabusu olan ve sayıları hızla artan balon balığının derisinin ayakkabı, cüzdan, çanta gibi aksesuar ve süs eşya sektöründe kullanılması için girişimci Taner Okan Acar ve Mehmet Özata bir proje hazırladı. Acar ve Özata, Akdeniz Su Ürünleri Araştırma Üretme ve Eğitim Enstitüsü'nden yasal izinleri aldıktan sonra Alanya Balon Balığı Araştırma ve Geliştirme Projesi ile temin ettikleri balıkların derisini ekonomiye kazandıracak. İki girişimci, balığın derisinden örnek olarak tasarlattırdıkları ayakkabı, cüzdan, kemer gibi ürünlerle Türk Patent ve Marka Kurumu'ndan Tasarım Tescil Belgesi almak için başvuru yaptı.
"Balon balığının derisi konusunda çok büyük yol kat ettik"
Babasıyla beraber 7 sene amatör olarak balık avladığı sırada balon balığı ile tanıştığını aktaran Taner Okan Acar, yaptıkları bütün avlarda balon balığı avlamak zorunda kaldıklarını belirtti. Acar, "Daha sonra öğrendiğim kadarıyla balon balığının etinin yenmediğini öğrendim. Fakat teknenin içinde dururken balon balığının bir anda şiştiğini ve büyüdüğünü gördüm. Bundan dolayı da balon balığının derisinin elastik bir yapısı olduğunu fark ettim. Bunun üzerine yapmış olduğumuz amatör çalışmalar doğrultusunda balon balığının derisini tabaklayıp işlenmiş deri haline getirmeyi başardık. Balon balığı balıkçılara çok büyük ekonomik zararlar veriyor. Bu istinaden yapmış olduğum çalışmalar doğrultusunda balon balığı derisi üzerine yoğunlaştım. Fakat bilindiği üzere bu balığın avlanması ve karaya çıkartılması yasak. Akdeniz Su Ürünleri Bölge Müdürlüğüne bu çalışmamı açıkladım. Onlar da bize yardımcı olacaklarını söylediler. Bize bu çalışmalar için balon balığı temin edeceklerini belirtiler. Bu çalışmalarımızı ilerlettik, şu anda da biz balon balığıyla ilgili derisi konusunda çok büyük yol kat ettik" dedi.
Kendilerinin tesis kurarak balon balığının tüm organlarıyla ilgili işlem yapmak istediklerini ifade eden Acar, "Bu balığın çene yapısı bilindiği üzere oltaları kırabiliyor. Çeliği kırabilecek 50 dereceye kadar sağlam bir yapıya sahip. 51 dereceden sonra çenesi un gibi olabiliyor. Çenesinin dış dolgu malzemesi olarak kullanılması için patent alındığını öğrendik. Devlet büyüklerimizden istediğimiz şu; bize bu balon balığının tedarikinde yardımcı olun. Biz tesis kuralım ve tüm organları hakkında çalışmalar yapalım. Derisini tabaklayarak ülke ekonomisine katkı sağlayarak şekilde deri sanayisine kazandıralım" diye konuştu.
"Balon balığının derisinin devletimize çok büyük getirisi olacak"
İlk balon balığının derisini görünce heyecanlandığını belirten Mehmet Özata ise, bu derinin işlenerek daha işlevli hale geleceğini düşündüklerini söyledi. Özata, "Bu derinin işlenmesi konusunda girişimde bulunmak istedik. 2017-2020 yılları arasında yapılan "Bayoma Projesi" Akdeniz Su Ürünleri Endüstrisi tarafından yapılmaktaydı. Kurduğumuz bağlantılarla bu projeye biz de dahil olduk. Daha sonra balon balığı derilerinden numune verilmesini talep ettik. Verilen derileri işledik, ortaya gerçekten güzel bir şey çıktığını gördük. Somut bir şeyler de elimizde olunca biz bunu daha da ileriye götürmek istedik. Yaptığımız çalışmalar sonucu birçok üniversiteden görüş aldık. Aynı zamanda endüstrinin de olurunu aldık. Bunu ileriye götürmek adına AR-GE laboratuvarı kurmak istedik. Bu balıkların özel izinle bize verilmesi taktirinde güzel emtialara dönüşeceğini ve devletimize çok büyük getirisi olacağını düşünüyorum. Bunla alakalı da devlet büyüklerimizden bize destek olmalarını istiyorum" ifadelerini kullandı.