İSTANBUL (AA) - Geçen hafta Rusya-Ukrayna gerilimi nedeniyle oynaklığın arttığı küresel pay piyasalarında, cuma günü Ukrayna'nın doğusundaki Rusya yanlısı ayrılıkçıların kontrolündeki sözde yönetimlerin, bölgedeki sivillerin Rusya'ya tahliye edileceklerini açıklamasıyla satış baskısı hızlandı.
Yeni haftada ise ABD Başkanı Joe Biden'ın, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'le buluşmayı prensipte kabul ettiği haberleri ile risk iştahının nispeten arttığı gözlenirken, Avrupa'da endeksler vadeli işlemlerde güne yükselişle başladı. Asya genelinde ise emlak piyasasına yönelik endişelerin yeniden gündemin üst sıralarına yerleşmesiyle güne sert düşüşle başlayan endekslerin, yumuşayan jeopolitik risk algısıyla kayıplarının bir kısmını telafi ettiği gözleniyor.
Jeopolitik risk algısıyla geçen hafta 95,4 dolarla Ekim 2014'ten bu yana en yüksek seviyeyi gören Brent petrolün varil fiyatı cuma günü 88,7 dolara kadar gerilemesinin ardından 91 dolar seviyelerinde dengelendi. Altının ons fiyatı ise güvenli liman olarak görülen varlıklara artan taleple günün ilk saatlerinde 1.908 dolarla Mayıs 2021'den bu yana en yüksek seviyeye çıkmasının ardından, Biden ile Putin'in görüşebileceği haberleriyle düşüşe geçti ve 1.890 doların altını gördü.
Yüksek enflasyon ve artan jeopolitik risklere yönelik duyarlılığın arttığı bir ortamda para politikalarının geleceğine yönelik gelişmeler de yatırımcıların odağında bulunmaya devam ediyor. Özellikle ABD Merkez Bankası'nın (Fed) yaklaşan mart ayı toplantısı öncesinde banka yetkililerinin sözle yönlendirmelerinin hız kazandığı gözlenirken, Chicago Fed Başkanı Charles Evans, yüksek enflasyonun Fed'in para politikasını önemli ölçüde yeniden konumlandırmasını gerektirdiğini söyledi. New York Fed Bankası Başkanı John Williams ise bankanın faiz artırım döngüsünü büyük bir hamleyle başlatmasına çok az ihtiyaç olduğunu, bunun yerine faizleri "sürekli" artırması ve gerekirse hızı ayarlaması gerektiğini savundu.
Bu gelişmelerle New York borsasında cuma günü satış ağırlıklı bir seyir izlenirken, Dow Jones endeksi yüzde 0,68, S&P 500 endeksi yüzde 0,72 ve Nasdaq endeksi yüzde 1,23 değer kaybetti. Haftalık bazda ise endekslerdeki kayıp ortalama yüzde 1,7 düzeyinde gerçekleşti. Cuma günü 96,2'yi test eden dolar endeksi bugün yüzde 0,3'lük düşüşle 95,8 seviyelerine geriledi. ABD piyasalarında bugün Başkanlar Günü dolayısıyla işlem yapılmayacak.
Avrupa tarafında da jeopolitik riskler, sıkılaşma sinyalleri veren Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) para politikalarına ilişkin yönlendirmeleri ve enerji fiyatları ana gündem maddeleri olmaya devam ediyor. Bu kapsamda, ECB politika yapıcılarının açıklamalarının piyasaların yönü üzerinde belirleyici olması bekleniyor. Cuma günü İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,32, Almanya'da DAX 30 endeksi yüzde 1,47 ve Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,25 değer kaybederken, endekslerde haftalık bazda ise düşüşler ortalama yüzde 2'yi buldu. Geçen hafta 1,1280 seviyelerine kadar gerileyen avro/dolar paritesi bugün yeniden 1,1360 seviyelerine yükseldi.
Asya tarafında, Çinli emlak geliştiricisi Zhenro'nun, yükümlülüklerini yerine getiremeyeceğine dair açıklama yapmasının ardından şirketin hisseleri borsada işleme kapatıldı. Öte yandan Japonya'da bugün açıklanan verilere göre, ülkede şubatta önceki aya göre imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) 2,5 puan azalarak 52,9'a, hizmet sektörü PMI 4,9 puan gerileyerek 42,7'ye indi.
Bu gelişmelerle Asya'da güne düşüşle başlayan borsalarda, nispeten artan risk iştahıyla kayıpların bir kısmı telafi edildi. Kapanışa yakın Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,4 ve Nikkei 225 endeksi yüzde 0,7 düşüşle seyrediyor.
Yurt içinde, cuma günü alış ağırlıklı seyreden Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,12 değer kazanarak 2.032,44 puandan tamamladı. Dolar/TL, cuma günü yüzde 0,5'lik artışla 13,6565'ten kapanmasının ardından yeni haftaya bankalararası piyasanın açılışında 13,6150 seviyelerinde başladı.
Analistler, Rusya-Ukrayna krizine ilişkin haber akışının gündemin odağında kalmaya devam ettiğini belirterek, gerilim azalsa da risklerin hala masada olduğunu, bu nedenle yatırımcıların temkinli davranması gerektiğini söyledi.
Bugün ABD piyasalarının kapalı olması ve zayıf veri gündemi nedeniyle piyasalarda yön arayışının öne çıkacağını aktaran analistler, merkez bankaları yetkililerinin sözle yönlendirmelerinin de yakından takip edileceğini söyledi.
Analistler, veri gündeminde ise Almanya'da Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ve Avrupa'da imalat sanayi ve hizmet sektörü PMI'nın öne çıktığını ifade ederek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 1.990 puanın destek, 2.090 seviyesinin direnç konumunda bulunduğunu bildirdi.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
10.00 Türkiye, şubat ayı Finansal Hizmetler Güven Endeksi
10.00 Türkiye, ocak ayı yurt dışı ÜFE
10.00 Almanya, ocak ayı ÜFE
11.30 Almanya, şubat ayı imalat ve hizmet sektörü PMI
12.00 Avro Bölgesi, şubat ayı imalat ve hizmet sektörü PMI
12.30 İngiltere, şubat ayı imalat ve hizmet sektörü PMI