ANKARA (İHA) – Türk Standardları Enstitüsü (TSE), kullanılmış cep telefonlarının yeniden ekonomiye kazandırılması ve güvenli bir şekilde kullanılabilmesi için belirlenen kuralları açıkladı.
Ticaret Bakanlığınca hazırlanan "Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik" geçtiğimiz yıl Resmi Gazete'de yayımlanmıştı. Cep telefonları ve tabletlerin yenilenmesi, sertifikalandırılması ve tekrar satışa sunulmasına ilişkin esaslar yönetmelikle düzenlenmişti. Yönetmelikte yenileme merkezlerinin kuruluş, başvuru ve izinleri ile yenileme yetki belgesi verilmesinde aranan şartlara ilişkin bilgilere de yer verilmişti. Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik'le belirlenen yenileme merkezlerinin hizmet yeri yeterlilik belgesine sahip olma şartlarını içeren "İş Yerleri-Cep Telefonu (ikinci el) Yenileme Merkezleri İçin Kurallar" standardı TSE tarafından yayımlandı. Standartla cep telefonu yenileme merkezleri, ikinci el telefon alım satımında önceki kullanıcı ile illiyet bağını kaldıracak. Cihazların varsa onarılması ve değiştirilmesi gereken bileşenlerinin değiştirilmesi ile sonraki kullanıcıya hazır hale getirilmesi sağlanacak. Bu işi yapacak merkezler aynı zamanda cihazların da sorumluluğunu üstlenecek. İşletmelerin telefonlara vereceği garanti süresi "Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik'te belirtilen süre kadar olacak.
Yenileme merkezi olarak faaliyet göstermek isteyen işletmeler, personel yeterlilik şartları dahil olmak üzere iş yerlerinin standarda uygunluğuna dair belgelendirme başvurusunu TSE'ye yapacaklar. Yenileme merkezleri TSE'den alınacak Hizmet Yeterlilik Belgesi (HYB) ile Ticaret Bakanlığından yenileme yetki belgesi alarak faaliyet gösterebilecek. Standartla yenileme merkezlerine getirilen yükümlülüklerden bazıları ise şunlar:
"Yenileme merkezi iş yerinin tamamı aynı çatı altında olmalıdır. Mobil Cihaz Kayıt Sistemi üzerinden klonlanmış, kayıp, çalıntı cihaz olup olmadığı kontrol edilmelidir. Yenileme merkezine gelen ikinci el cep telefonlarının Mobil Cihaz Kayıt Sistemi'nde "beyaz liste'de olup olmadığı e-Devlet üzerinden kontrol edilmelidir. IMEI numarası beyaz listede bulunmayan ikinci el cep telefonlarının yenileme işlemi yapılmamalıdır. Cihazın yenilenmesini engelleyen fonksiyon kaybı olup olmadığı tespit edilmelidir. Yenileme merkezi veya yetkili alıcısı, ikinci el cep telefonunun değerine ilişkin değerleme işlemi yapması durumunda bu işlem en geç beş iş günü içinde sonuçlandırmalıdır. Yenileme merkezi veya yetkili alıcısı, ikinci el cep telefonunun değerlemesinin yapılmasını takiben müşterinin bu değerlemeyi kabul ettiğine ilişkin onayını almalı ve kabul edildiğinde ödemeyi yapmalıdır. Cihaza ait müşteri beyanı ile kayıt altına alınan ek bilgileri karşılaştırmalıdır. IOS, Android vb. bir yazılım ile cihazın performans testleri yapılmalıdır. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu kayıtlarından yenileme işlemi yapılacak cep telefonlarının ses ve/veya veri haberleşmesinde kullanılıp kullanılmadığı kontrol edilmelidir. Bu madde kapsamında yapılan işlem kayıt altına alınmalı ve 5 yıl süreyle muhafaza edilmelidir. Yenileme merkezine teslim edilen cep telefonlarının içerisinde bulunan verilere herhangi bir veri işleme yapılmadan yok edilebileceğine ve bir daha bu verilere ulaşılamayacağına dair kendisine teslim tarihinden önceki her türlü hukuki, idari ve cezai sorumluluğunun müşteriye ait olduğuna dair müşterinin beyanı veya taahhüdü alınmalıdır. Bu beyanın bir örneğini müşteriye yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcı ile verilmelidir. Yenileme merkezi, ikinci el cep telefonunun yenileme işlemini yaparken onarım veya parça değişikliği gerekiyorsa bu onarım ve değişikliğin yapılmasını, önceki kullanıcıya ait kişisel veriler dâhil tüm bilgilerin geri getirilemez şekilde yok edilmesini, fabrika ayarlarına getirilmesini, performansının ve tüm fonksiyonlarının gerektiği gibi çalıştığının tespitini ve kontrollerini sağlamalıdır. Yenileme işlemi için dışarıdan hizmet alımı yapılmamalıdır. Yenileme işlemi yapılan ikinci el cep telefonunun elektronik kimlik bilgileri değiştirilmemelidir. Yenilenen kullanılmış cep telefonunun sertifikalandırma işlemi yapılmalı ve bu sertifika ve işlemleri gösteren liste yenilenmiş ürünle birlikte verilmelidir. Yenilenen ikinci el cep telefonu tüketicilerin kolayca göreceği şekilde ambalajına, etiketine, garanti belgesine, IMEI numarasını içeren faturasına, reklam ve ilanlarına "yenilenmiş ürün" ibaresi ve iş yeri bilgilerine yer verilerek satışa sunulmalıdır. Ambalaj içerisinde belirtilen yenilenmiş cep telefonuna yapılan işlemler, değiştirilen parçalar ve garanti şartları ile ilgili bilgiler cihaz ambalajı üzerindeki bilgilerle uyumlu olmalıdır. İkinci el cep telefonunun ana kartı değiştirildiği zaman bu durum Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanlığına bildirilmelidir."