Türk akademisyenler kemik doku zedelenmeleri için yeni bir tedavi yöntemi tasarladı. Dünya literatüründe ilk kez Türkiye'de tasarlanan bu tedavi yöntemi ile kemik doku mühendisliği alanına katkı sağlaması amaçlanıyor.
'Biyomimetik Biyomalzeme ve Üretim Yöntemi" projesinin özgün kalıp tasarımı ve hibrit şekillendirme tekniğinden yararlanılarak hidroksiapatit (HA) biyoseramiklerin kemik formunda taklit edilerek geliştirilmesine dayandığını ifade eden Beykent Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Otopsi Yardımcılığı Programı Öğr. Görevlisi Dilek Çelik, kullanılacak olan tedavi ile hasarlı kemik dokusunun iyileşmesinin sağlanacağını ve kemiğin dokuyla bütünleşeceğini ifade etti. Tedavi yönteminde kullanılacak malzemenin insan vücuda hiçbir zararı olmadığını hatta tamamen kemiğin doğal formundaki malzeme olduğunu kaydeden Çelik, uzun süreli kullanımlarda bireyin yaşam kalitesini yükseltmede büyük avantaj sağlayacağını belirtti.
Dünyada ilk kez Türkiye'de tasarlandı
Projeyi anlatan Öğr. Görevlisi Dilek Çelik, "Yenilikçi bir doku iskelesi tasarımı yaptık. Sonraki çalışmalar için de daha geliştirilebilir aşamaları mevcut. Farklı uygulamalar ile geliştirilmeye açık bir çalışma. Projenin uluslararası patenti bize ait. Şu anda dünyada uygulandığı başka bir mecra yok. Tasarladığımız bu yöntem kemik doku zedelenmelerindeki bir takım dezavantajlı tedavi yöntemlerini gidermeye yöneliktir. Tasarımda hibrit teknik olan slip casting (döküm) ve freeze drying (dondurarak kurutma)yöntemleri uygulandı. Kemik dokusunun dıştaki kompakt kısmının taklidi için slip döküm tekniği kullanıldı. İç kısımdaki süngerimsi tabakanın taklidi için de dondurarak kurutma tekniği ile aynı kalıp içinde şekillendirme tekniğini uyguladık. Hibritleme aynı kalıp içerisinde gerçekleştirildi" dedi.
"İnsan vücuduna zararı yok"
Kullanılan malzemenin tamamen kemiğin doğal formundaki malzeme olduğunu belirten Çelik, "Bu sayede hasarlı kemik dokusunun iyileşmesi sağlanacak ve kemik dokuyla bütünleşecektir. Kullandığımız malzeme iyileşme esnasında toksit yan ürün bırakmayacak bir malzemedir. Uzun süreli kullanımlarda bireyin yaşam kalitesini yükseltmede büyük avantaj sağlıyor. Diğer tedavi yöntemlerinin dezavantajları bu noktada giderilmiş oluyor" diye konuştu.
"Kemik dokusu taklit edilecek"
Kullanılacak bu yöntem ile kemiğin yapısının taklit edilebileceğini belirten Çelik, "Kemikte kompakt dediğimiz sert kısım var. İçerde ise daha gözenekli yapıya sahip kısım var. Bizim slip döküm ve dondurarak kurutma yöntemimiz mekanik dayanımı sağlarken aynı zamanda kemik hücrelerinin tutunabileceği gözenekli yapıya da sahip yani sert görünümlü, hafif bir malzemedir. Bacak gibi yük taşıyan kemiklerde kullanımda özellikle mekanik dayanımı desteklemiş oluyor. Hem sert bir kompakt kısım hem de gözenekli yapıyı hibrit kullandığımız için doğal kemiğin formunu taklit etmiş oluyoruz" şeklinde konuştu.
"Tekrarlanan cerrahi girişimlere gerek duyulmayacak"
Bu yöntem uygulandığında bireye bir daha cerrahi girişim yapılmasına gerek duyulmayacağını belirten Çelik, kullanılan malzemenin kemikle bütünleşeceğini ve vücuttan tekrar çıkarılmasını gerektirecek bir durumun olmayacağını söyledi.
İnsanlar üzerinde henüz uygulamaya geçmediklerini değinen Çelik, "Gerekli uygulamalar, deneyler sonrasında iyileşme süresinin ne kadar kısaltacağı netleşebilir. Tasarımımız şu andaki çalışmalara göre kemik hücrelerini çoğalabilmesi ve herhangi bir şekilde toksit yan ürün bırakmayacak malzemenin kullanılacak olmasıyla ön plana çıkıyor" diyerek sözlerini sonlandırdı.
Proje ödüllendirildi
Öğr. Gör. Dilek Çelik, Doç. Dr. Cem Bülent Üstündağ'ın danışmanlığında gerçekleştirdiği uluslararası patente (WO/2020/022998) sahip proje ile 5. İstanbul Uluslararası Buluş Fuarı'nda (ISIF'20) bronz madalya kazanırken, Başakşehir Living Lab tarafından düzenlenen 7. İnovasyon Yarışması'nda ise 2'ncilik ödülüne layık görüldü.