Birçok ekonomist ve SGK uzmanı bu soruya benzer cevaplar vermiş olsa da, konunun yetkili isimlerinden Doç. Dr. Resul Kurt, bir yazı kaleme alarak açıklama yaptı.
AKP'nin Merkez Karar Yönetim Kurulu (MKYK) üyesi de olan Kurt, söz konusu kararların alınmasında etkin bir rol oynadı.
Kurt, ekonomim.com'da yayınlanan "EYT'liler daha düşük maaş mı alacak?" başlıklı yazısında, son günlerde en çok sorulan sorulardan birinin emeklilere yapılan yüzde 30 artışın EYT'lilere yansıtılıp yansıtılmayacağı olduğunu belirtti.
Kurt, geçmişte kaynaklanan birçok sorun gibi EYT konusunun da çözülmesi için Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın gerekli talimatlarını vermesiyle başlatılan çalışmaların sona erdiğini ifade etti. Kanun tasarısı, TBMM Başkanlığı'na sunulmak üzere milletvekillerinin imzasına açıldı.
Yakında TBMM komisyonlarında görüşülecek olan tasarı, Genel Kurul gündemine getirilecek. Cumhurbaşkanı'nın ilgili yasayı onaylaması ve Resmi Gazete'de yayımlanmasıyla, uzun yıllardır beklenen EYT konusu çözüme kavuşacak.
Ancak, bu arada, EYT'lerin 2022 yılındaki SGK maaşlarıyla 2023 yılındaki maaşları arasında yüzde 30'luk bir artış olmadığı görülünce tartışmalar başladı. Henüz 2022 yılında emekli olmamış ve emeklilik için 2023 yılında EYT düzenlemesinin çıkmasını bekleyenler için Kurt, SGK maaş hesaplama robotunda 2022 yılında görülen tutar üzerinden yüzde 30 artış yapılmayacağını vurguladı.
Emekli maaşı hesaplama konusu sık sık gündeme geliyor. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından sunulan maaş hesaplama robotu, birçok kişinin emekli aylığını öğrenmesi için kullandığı bir araçtır. Ancak, SGK maaş hesaplama programının sonuçları, an itibariyle geçerli tutarı gösterir. Bu nedenle, 2022 veya 2023 yılında emekli olmak arasında maaş açısından bir fark olabilir.
SSK emekli aylığı hesaplaması, 5510 sayılı Kanun’un 29’uncu maddesinde belirtilen yönteme göre yapılır. Yaşlılık aylığı başvuru tarihini, yaşlılık aylığı miktarında belirleyici bir parametre olarak kullanır. Bu yöntem, aynı prim gün sayısına sahip olanlar arasında Aralık ayında emekli olan ile Ocak ayında emekli olan arasında bir fark yaratır.
Emekli maaşını belirleyen temel faktörler arasında güncellenmiş ortalama aylık kazanç ve prim gün sayısı yer alır. Bu iki parametre, emekli aylığının hesaplanmasında kullanılan aylık bağlama oranını belirler. Her yılın güncelleme katsayısı, yıllık tüketici enflasyon oranı ve büyüme hızının yüzde 30'unun toplamı ile hesaplanır. Güncellenmiş prim matrahı ve aylık bağlama oranının çarpımından oluşan emekli aylığı, Ocak ve Temmuz ödeme dönemlerinde tüketici enflasyonu kadar artırılır.
2022 yılında emekli olanların, 2023 yılında emekli olanlardan daha avantajlı olduğu görülüyor. Bu nedenle, 2022 yılında emekli olanların aylık maaşı, 2023 yılında emekli olanlardan daha yüksek olabilir.
SGK maaş hesaplama robotu, hesaplamaları an itibariyle geçerli veriler kullanarak yapar. Dolayısıyla, 2022 yılında emekli olmayanların veya hesaplama yaparken 2022 verilerini kullananların, maaşlarının %30 artacağı beklentisi doğru değildir.
Normal ekonomik şartlarda, yaşlılık aylığı talep edilen yılın aylık miktarına etkisi sınırlı olurken, TÜFE oranının ani artışı veya azalışı gibi ekonomik dalgalanmalar, aylık farkını anormal seviyelere taşıyabilir.
2022 yılı büyüme oranı henüz açıklanmadığı için, 2023 Nisan döneminde yapılacak maaş güncellemesi henüz net olarak belirlenememiştir. Ancak %5-6 gibi bir büyüme oranı beklendiği için, hesaplamalar bu doğrultuda yapılmaktadır.
2023 Nisan döneminde yapılacak maaş güncellemesi, Ocak ayındaki zam oranının %30'u kadar olacaktır. Bu hesaplamalara göre, maaşı 1.015 ile çarptığımızda elde edilen tutar, Nisan dönemi büyüme hızını ve Ocak ayındaki zam oranını kapsayan gerçek maaş olacaktır.
Büyüme hızının %5,5 olması durumunda, 2022 güncelleme katsayısı %65,92 olacak ve 2022 yılında emekli olanların maaşları Ocak ve Temmuz aylarında toplamda %78,60 artırılacak. 2023 Ocak döneminde ise bu maaşlar %30 oranında artırılacaktır.
Ancak 2023 yılında emekli olacaklar, 2022 yılındaki toplam %78,60 zamdan yararlanamayacaklar. Bunun yerine, 2008-2023 arası primleri ve 1/10/2008 öncesine ait aylıkları %65,92 oranında artacak ve buna göre hesaplanan aylıkları 2023 Ocak döneminde %30 kadar artırılacaktır.
EYT kapsamında emeklilik hakkı kazananların maaşları, diğer çalışanların maaşlarından daha düşük olmayacak ve başvuru tarihinde alınması gereken aylık bağlanacaktır. EYT'liler ve normal emekliler arasında bir farklılık olmayacaktır.
Emeklilik hakkı kazananlar için, emekliliğe hak kazanıldığı tarihte emekli olmak her zaman daha avantajlıdır. Emekli olunduğunda alınacak aylık tutarlar, bekleyerek maaşta oluşabilecek artışlardan daha avantajlı olacaktır. Bu nedenle, emeklilik hakkı kazanıldığı tarihte emekli olmak en doğru tercih olacaktır.