Herkesin hayali olan emeklilik için bazı şartların sağlanması gerekmektedir. Bu şartlarda yaş ve prim ödemeleri birçok kişinin emekli olmasındaki engellerdendir. Emekli olabilmek için aynı anda sigortalılık yılı, yaş ve prim ödemelerinin tamamlanması gerekiyor. Ancak sistem yine de bazı fırsatlar sunabiliyor. Örneğin; kısmi emeklilik. Kısmi emeklilik süresine sahip olmak isteyen vatandaşlar 3600 gün prim ödemesi gibi şartları yerine getirdiğinde, kısmi emekli olabiliyor. 9 Eylül 1999 ve 30 Nisan 2008 tarihlerinden sonra çalışma hayatına başlayanlar kısmi emeklilik hakkından faydalanabiliyor.
Kısmi Emeklilikte Yıl Şartı Aranmayacak
Askerlik, doğum borçlanması, yıpranma payı gibi haklar kısmi emeklilik ile birlikte sunulmaktadır. Kısmi emeklilik süresine sahip olmak isteyen vatandaşların ise 3600 prim gün ödemesi yapmış olması gerekiyor. Kısmi emekli olabilmek için sadece prim günü değil, belirlenen diğer şartların da sağlanması yeterli oluyor. 9 Eylül 1999 ve 30 Nisan 2008 yıllarından sonra işe girenler için yıl şartı aranmayacak. Ancak kişilerin prim sürelerinin uzatılması söz konusu olabiliyor.
Kısmi Emeklilik Nedir?
Kısmi emeklilik, daha az prim ödemiş olan kişiler için emekli olabilme imkanı sağlayan bir sistemdir. Kısmi emeklilikte 2018 yılı ve sonrasında işe girenlerin emekli olabilmesi için 7200 gün prim ödemiş olunması gerekmektedir. İlgili prim gününü beklemek yerine sigortalılık süresi ve yaş şartı tamamlanarak da emekli olunabilmektedir. Bu şartları tamamlayanlar 3600, 4500 ya da 5400 ödenmiş prim günü ile kısmi olarak emeli olabilirler.
Kısmi Emekli Olmanın Şartları Nelerdir?
Kısmi olarak emekli olabilmek için en az 3600 günün sigortalı ve eksiksiz prim ile doldurulması gerekmektedir. 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı çalışan vatandaşları kapsayan prim günü sayısı 3600 gündür. Bu tarihten itibaren 30 Nisan 2008 tarihine kadar çalışan vatandaşlar için ise 4500 prim günü şartı vardır. 1 Mayıs 2008 tarihinden daha sonra işe giren vatandaşlar ise 5400 prim günü ile kısmi emekli olabilirler. Yani; 8 Eylül 1999 tarihinden sonra işe giren vatandaşlar 3600 prim günü ile kısmi emekli olma hakkından faydalanamazlar.
Erkeklerde ve kadınlarda emeklilik yaşı birbirinden farklıdır. Erkekler için 60 olan emeklilik yaşı kadınlar için 58'dir. 1999 tarihinden sonraki sigortalı olarak çalışmaya başlayan kişilerin 4500 gün prim ödemesini tamamlaması sonrasında emekli olabilme hakları vardır.
Emeklilikten faydalanabilmenin bir diğer şartı da 25 yıl boyunca sigortalı bir işte primlerinin eksiksiz yatırılmasıdır. SSK'lı olan vatandaşlar da 3600, 4500 ve 5400 güne göre emekli olabilirler. Ancak hizmet yılı ve günü sabit kalırken yaş sınırlamasında değişiklikler yapılabilir. Toparlayacak olursak kısmi emeklilik şartları aşağıdaki gibidir:
- 15 yıllık sigorta süresinin eksiksiz bir şekilde tamamlanmış olması,
- İşe giriş yılına göre 3600, 4500 ya da 5400 prim gününün tamamlanmış olması,
- Erkekler için 60 yaş, kadınlar için de 58 yaş sınırının doldurulmuş olması.
Emeklilikte Borçlanma Hakkına Dikkat!
Emeklilik düşünenlerin borçlanma haklarına dikkat etmesi gerekiyor. Çünkü borçlanma hakkı ile eksik prim borçlanmaları tamamlanabilir. Borçlanma hakkı ise erkekler için askerlik, kadınlar için de doğum borçlanmasıdır.
Evlat edinen kadınlar da doğum borçlanması kapsamında primlerini ödeyebilmektedir. Sigortalı olarak çalışan kadınlar 2 yaşından küçük çocukları evlat edinmesi durumunda emekli olabilmektedir. Borçlanma ise çocukların evlat edinildiği tarihten itibaren başlamaktadır. Doğum yapıp çocuğunu başka bir aileye veren kadınlar da doğum borçlanmasından faydalanabilmektedir. Ancak bu borçlanmanın süresi 6 ay ile sınırlandırılmıştır.
Engelli çocuğu olan vatandaşlar da yine erken emeklilikten faydalanabilmektedir. Başkasının bakımına muhtaç ve ağır bir engeli bulunan çocukların annelerinin emeklilikleri 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren, 1.25 gün olarak hesaplanıyor. Böylelikle emeklilik yaşı da daha erkene çekilmiş oluyor.