Milyonlarca emekli ve memurun gözü kulağı Ocak ayında yapılacak olan zamda. Memur, emekli, yaşlı, engelli ve evde bakım parası alanların gelirlerinde yaşanacak artış 3 Ocak'ta TÜİK'in açıklayacağı enflasyon verileri ile netleşecek. Son rakamlar emeklinin Ocak ayında en az 1.775 TL, memurun ise 4.814 TL alacağını gösteriyor. Vatandaşlara verilen aile yardımında da artış olacak. İşte detaylar...

2021'in ikinci 6 aylık döneminde gerçekleşen enflasyon oranı, SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin zam oranını, memurların ve memur emeklilerinin ise yüzde 5'lik artışa eklenecek farkını gösterecek.

6 aylık enflasyonun yüzde 3'ü aşan kısmı, yüzde 5'lik zam oranına eklenecek. Memur maaş artışı, ayrıca yaşlıların, engellilerin, evde yakınına bakanların gelirlerine, emekli doktorların ilave ödemelerine etki edecek. 4 aylık enflasyona göre zam oranı yüzde 6.72 çıkarken, gözler Kasım ve Aralık verilerine çevrildi. Merkez Bankası'nın enflasyon tahmini ise zam oranının SSK ve Bağ-Kur emeklilerinde yüzde 9.17, memurlar ve memur emeklilerinin maaşları ile sosyal yardımlarda yüzde 11.17 olabileceğini ortaya koydu.

KİM, NE KADAR ALACAK?

EMEKLİYE EN AZ 1.775 TL

 Artış yüzde 9.17 çıkarsa en düşük emekli aylığı; esnafta 2 bin 565, çiftçide 2 bin 38, 2000'den önce emekli olan SSK'lılarda 2 bin 864, 2000'den sonra emekli olan SSK'lılarda bin 775 liraya çıkacak. En düşük memur emeklisi aylığı ise artış yüzde 11.17 çıkarsa 3 bin 641 liraya ulaşacak.

MEMURA EN AZ 4 BİN 814 TL

 Aile yardımı hariç en düşük memur maaşı yüzde 11.17 artış tahminine göre 4 bin 814 liraya yükselecek. Eş yardımı 454,32, 0-6 yaş çocuk yardımı 99,94, 6 yaş üstü çocuk yardımı ise 49,97 liraya çıkacak. 6 yaş altı 2 çocuğu olan, eşi çalışmayan memur 654,20 lira alacak. Toplu sözleşme ikramiyesi de 134,84 liradan 400 liraya yükselecek.

DOKTORA 3.397 TL

Emekli Sandığı kapsamındaki emekli doktorların ilave ödemesi uzmanlarda 3 bin 397, uzman olmayanlarda 2 bin 598 liraya ulaşacak.

SOSYAL YARDIMLARA OCAK ZAMMI YAŞLIYA 920 TL

 65 yaş aylığı 828,21 liradan 920,72 liraya çıkacak.

ENGELLİYE 734-1.102 TL

Yüzde 40-69 engeli olanların aylığı 734,98, yüzde 70 ve üzeri engeli olanların aylığı da bin 102 lira 46 kuruşa yükselecek.

ENGELLİ YAKININA 734 TL

18 yaşından küçük engellilerin yakınlarına aylık 609,61 lira ödeme imkanı var.

EVDE BAKIMA 1.998 TL

Evde yaşlı ve engelli yakınına bakanlara ödenen aylık bin 998 liraya ulaşacak.

GELİRLER ARTIYOR

65 yaş aylığı 828,21 920,72 Evde bakım 1.797,95 1.998,78 Engelli yakını 661,13 734,98

TABAN AYLIK

Memur 4.330,42 4.814,13 Memur emeklisi 3.275,90 3.641,82

MEMUR AİLE YARDIMI

Eş 408,67 454,32 Çocuk (0-6 yaş) 89,90 99,94 Çocuk (6 yaş üstü) 44,95 49,97

ENGELLİ AYLIĞI

% 40-69 arası 661,13 734,98 % 70 ve üstü 991,69 1.102,46

EMEKLİ DOKTOR

Uzman 3.056,51 3.397,92 Uz. olmayan 2.337,33 2.598,41

Öksüz ve Yetim Yardımı Ödemesi Ne Kadardır?

Öksüz ve yetim aylığı parası, çocuk başına 150 Tl olmak üzere 2 aylık olacak şekilde yatırılır. Aynı aile içinde öksüz ve yetim kalmış her çocuğu 150 TL tutarında yardım yapılır. Çocuk sayısında bir sınırlama yoktur. Öksüz ve yetim kalmış çocuk sayısı kadar yardım edilir.

Öksüz ve Yetim Yardımına Kimler Başvurabilir?

Öksüz ve yetim yardımını annesini, babasını veya hem annesini hem de babasını kaybedenler alabilir. Öksüz ve yetim yardımı başvurusu, öncelikle sağ olan ebeveyn tarafından yapılmalıdır. Hem annenin hem babanın vefati durumunda ise başvuru işlemini yasal vasisi yapabilir. Çocuğun, yasal vasisi ile aynı yerde ikamet etmesi gerekir. Öksüz ve yetim yardımına başvuracak çocuğun, velisi veya yasal vasisi yoksa 18 yaşından büyük bir akrabası yardıma başvurabilir.

Öksüz ve Yetim Yardımı İçin Başvuru Nereye Yapılır?

Öksüz, yetim yardımına müracaat edilecek kurum, yaşanan şehirdeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Müdürlüğüdür. SYDV Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına bağlıdır. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı İl Müdürlüklerinden, öksüz ve yetim yardımı hakkında bilgi alınabilir ve başvuru süreci için gerekenler öğrenilebilir.

Öksüz ve Yetim Yardımı Başvuru Şartları Nelerdir?

Öksüz ve yetim yardımı, annesini, babasını veya her ikisini de kaybeden çocuklara masraflarının karşılanması için verilir.

Öksüz, yetim yardımına başvuru koşulları şu şekilde belirlenmiştir:

• 18 yaşını doldurmamış olmak,
• Devlet kuruluşlarında koruma altında olmamak,
• Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının, Sosyal Ekonomik Destek programından yararlanmıyor olmak,
• Başka kurumlar tarafından verilen yetim yardımından yararlanmıyor olmak,
• Muhtaç asker çocuğu yardımından yararlanmıyor olmak,
• Öksüz, yetim yardımından yararlanmak isteyen çocuğun engelli olması durumunda, bakım parası almıyor olmak,
• Halihazırda 2022 kanuna göre belirlenen engelli yardımını almıyor olmak,
• Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı tarafından öksüz ve yetim yardımı onayı almış olmak.

İstenen hususların hepsini karşılayanlar, öksüz ve yetim yardımı alabilirler.

Öksüz ve Yetim Yardımı Başvurusu Nasıl Yapılır?

Öksüz ve yetim yardımına müracaat, TC kimlik numarası ile yaşanılan ildeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına Yapılır. İlk başvuru için özel olarak farklı bir evrak istenmez. Nüfus cüzdanı, ehliyet ya da pasaport yeterlidir.

Yapılan başvuru sonrası istenen evraklar şunlardır:

• Başvuru dilekçesi,
• Ölen anne ya da babanın ölüm belgesi,
• 3 adet vesikalık fotoğraf,
• Öksüz veya yetim çocuk için öğrenci belgesi.

Öksüz ve yetim yardımı başvuruları, 2 hafta içerisinde sonuçlanır.

Öksüz ve Yetim Yardımından Faydalanabilme Koşulları Nelerdir?

Öksüz, yetim yardımından yararlanma şartları şu şekilde belirlenmiştir:

• Annesini, babasını veya her ikisini kaybetmiş çocukla aynı evde ikamet etmek,
• İkamet edilen hanede sosyal güvenceli kişinin bulunmaması,
• Yardıma ihtiyacın olmasının Mütevelli Heyeti tarafından onaylanması,
• Bakıma ihtiyaç duyulan engelli bir birey için, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından verilen evde bakım yardımından yararlanıyor olmamak,
• Yardım alındığı sırada tekrar evlenmiş olmamak gerekir.

Mütevelli Heyeti tarafından onay almış olanlar, Öksüz ve yetim yardımına tarih şartı olmaksızın başvurabilir. Başvuru onay tarihinden itibaren, 1 ay geriye dönük ödeme alınır. Başvuru tarihinin kaç gün geriye dönük kabul edileceği Mütevelli Heyeti Genel Müdürlüğü tarafından belirlenir.

Öksüz ve yetim yardımını yeni almaya başlayanlara, başvuru onayından sonraki ilk ödeme gününde yardım parası yatırılır.

Öksüz ve Yetim Yardımı Hangi Durumlarda Kesilir?

Başvurusu onaylananlar öksüz ve yetim yardımından faydalanır.

Öksüz, yetim yardımının kesilme koşulları şunlardır:

• İkamet edilen yerde SGK’lı çalışanın tespit edilmesi,
• Yardımdan faydalanan çocuğun devlet koruması altına alınması,
• Başvuru yapan kişinin veya çocuğun vefat etmesi,
• Yardımdan faydalanan çocuğun 18 yaşını doldurması,
• Çocuğunun başka bir kurumdan yardım alması tespiti veya yardım almaya başlaması,
• Yardımdan faydalanan çocuğun evlenmesi
• Yardım alan kişinin aynı zamanda bakıcı parası alıyor olması,
• Çocuğun engelli maaşı aldığının öğrenilmesi,
• Çocuğun vasisi olan kişi ile aynı evde yaşamadığının tespit edilmesi,
• Yardım alan çocuğun aynı zamanda SED programından yararlandığının öğrenilmesi.

Yukarıdaki durumlardan birinin tespiti halinde, öksüz ve yetim yardımı kesilir.

Kesilen Öksüz ve Yetim Yardımı Tekrar Yapılır Mı?

Yapılan tespitler sonucu kesilen öksüz ve yetim yardımı, tekrar bağlanabilir. Öksüz, yetim yardımının tekrar başlaması için başvuru yapmak gerekmez. Mütevelli Heyeti tarafından durdurulan yardım, yine aynı heyet tarafından tekrar başlatılır.

Öksüz ve Yetim Yardımı Sorgulaması Nasıl Yapılır?

Öksüz, yetim yardımı sorgulama e-Devlet Kapısı üzerinden yapılabilir. Ayrıca, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı İl Merkezlerinden de öğrenilebilir. TC kimlik numarası ile öksüz ve yetim yardımı kolaylıkla sorgulanır.

18 Yaşını Dolduran Öğrencilere Öksüz, Yetim Yardımı Yapılır Mı?

Reşit olan öğrencilere öksüz, yetim yardımı yapılmaz. Öksüz ve yetim yardımından faydalanabilmek için 18 yaşını doldurmamış olmak gerekir. Öğrenciler için, farklı kuruluşlarca verilen yardımlar mevcuttur.

Öksüz, Yetim çocuklar Hangi Durumlarda Devlet Korumasına Alınır?

Annesi, babası veya her iki ebeveyni vefat eden bazı durumlarda devlet koruması altına alınır. Öksüz, yetim çocukların koruma altına alınması için bedenen ve ruhen emniyette olmadıklarının tespit edilmesi gerekir.

Korunmaya muhtaç çocukların bildirilmesinden sorumlu olan kurumlar:

• Valilik,
• İl Sağlık Kurumları,
• Köy muhtarları,
• Karakollar,
• Zabıta memurları sorumludur.

Çocuğun sağ olan ebeveyninin de durumu bildirme zorunluluğu vardır. Çocukların durumunu ise Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı inceler. Öksüz ve yetim çocukların durumunda istenmeyen durumlar gözlemlenirse, devlet korumasına alınırlar.

Devlet koruması 18 yaşını doldurana kadar devam eder. Koruma kararının uzatılması ile ilgili özel hususlar şunlardır:

• Ortaöğretim öğrencileri 20 yaşını doldurana kadar,
• Yüksek öğrenim öğrencileri 25 yaşını doldurana kadar,
• Engelli durumdaki çocukların özel durumuna göre korunma süreleri uzatılabilir.

Korunma durumu bitmiş kız çocukları, kendilerine bakamayacak durumdalar ise korunma süreleri uzatılabilir ve devlet kurumlarında çalışmaları teşvik edilir. Ayrıca, devlet koruması süresi dolanlar için İŞKUR yardımı ile iş edindirme çalışmalarıda vardır. Öksüz ve yetimler İŞKUR’da öncelik hakkına sahiptir.

Yetim Maaşı Kimler Alabilir?

Sigortalı çalışanın ölümü halinde çocukları maaş almaya devam edebilir. Emekli olan veya 5 yıllık çalışma süresini dolduran sigortalıların vefatı durumunda çocuklarına yetim maaşı bağlanabilir. Yetim aylığı alabilmek için bazı hususlar şunlardır:

Erkek çocukları için;

• Çalışmıyor olmak,
• Bekar olmak,
• Öğrenci olanlar için 25 yaşından küçük olmak,
• Öğrenci olmayanlar için 20 yaşından küçük olmak.

Kız çocukları için;

• Çalışmıyor olmak,
• Bekar olmak.

Kız çocukları için herhangi bir yaş sınırlaması yoktur. Sigortalı bir işte çalışmıyorsa ve bekarsa yetim maaşı alabilirler.

Çalışma gücünü en az %60 kaybetmiş olan çocukların yaşına, bekar olup olmamasına ve çalışmasına bakılmaksızın ölüm aylığı bağlanır.

Ölüm Aylığı Şartları Nelerdir?

Vefat eden sigortalı çalışanın, çocuklarına ölüm aylığı bağlanması şartları şunlardır:

• En az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm primi ödemiş olmak,
• 5 yıldır sigortalı olmak ve 900 günlük prim ödemesi yapmış olmak.

Ölen sigortalının çocuklarının ölüm aylığı alabilmesi için özel hususlar şunlardır:

• Malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı alırken veya malullük vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı bağlanmadan vefat durumunda,
• Bağlanmış olan malullük, vazife malullüğü ve yaşlılık aylığı sigortalı bir işe başlama durumunda kesilmiş olanlar.

Bu durumlarda vefat eden sigortalının çocukları, ölüm aylığı için yazılı başvuruda bulunabilirler.

Ölüm Aylığı Başvurusunda Bulunmak İçin Gerekli Evraklar Nelerdir?

Ölüm aylığı başvurusu için istenen evraklar şunlardır:

• Talep dilekçesi,
• Malul çocuklar için sağlık kurulu raporu,
• Vasi ilamı.

Ölüm aylığı bağlanması için, istenilen belgeler ile Sosyal Güvenlik İl Merkezine başvurulur.

Yetim Maaşının Kesilme Sebepleri Nelerdir?

Vefat eden anne ya da babasının maaşını alanlar için, ölüm aylığının kesilme sebepleri şu şekilde belirlenmiştir:

• Türk vatandaşlığından çıkma veya çıkarılmak,
• Yetim aylığı alındığı sırada evlenmek,
• Hangi sigorta kapsamında olduğu farketmeksizin çalışmaya başlamak,
• Öğrenim durumunda değişiklik yaşamak.

Öksüz ve Yetimler için Yapılan Diğer Yardımlar Nelerdir?

Sosyal devlet anlayışının en önemli özelliklerinden biri, yardıma ihtiyaç duyanların devlet tarafından ihtiyaçlarının karşılanmasıdır. Öksüz ve yetim çocukların ruhsal sağlıklarından, eğitimlerinden, korunmalarından devlet sorumludur.Özellikle eğitim hayatlarını kolaylaştırmak için çalışmalar mevcuttur.

Öksüz, yetimler için yapılan yardımlar için başvurulacak devlet kurumları:

• Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı,
• Milli Eğitim Bakanlığı,
• Gençlik ve Spor Bakanlığı,
• Öksüz, Yetim ve Gündüz Hizmetleri Daire Başkanlığı.

Öksüz ve yetim çocuklar öğrenim hayatlarında ücretsiz yurt ve burs imkanlarından yararlanabilir. Ayrıca, devlet kurumlarında işe alımları sağlanabilir.

Özel kurum ve kuruluşların ve STK’ların da öksüz ve yetim çocuklar için çalışmaları mevcuttur. Özellikle eğitim hayatlarında yardımcı olacak kurumlar vardır. Bu kurumlardan biri Darüşşafaka Eğitim Kurumudur. Darüşşafaka her yıl yaptığı sınavlar ile annesini, babasını veya her ikisini de kaybetmiş çocuklara ücretsiz eğitim şansı tanır.

2021 Darüşşafaka sınav başvuru şartları:

• Türk vatandaşı olmak,
• Anne veya babanın vefat etmesi,
• Ailenin maddi durumunun eğitim için yeterli olmaması,
• 11 yaşını doldurmamış olmak,
• İlkokul 4. sınıf öğrencisi olmak.

Başvuru için istenen evraklar şunlardır:

• Adayın devam ettiği okuldan alınacak ilkokul 4. Sınıf öğrencisi olduğuna dair imzalı belge,
• Kimlik fotokopisi,
• Aile nüfus kayıt belgesi aslı
• 2 adet yeni çekilmiş vesikalık fotoğraf,
• Doldurulan başvuru formu.

Öksüz,Yetim ve Gündüz Hizmetleri Daire Başkanlığının Görevleri Nelerdir?

Öksüz ve yetimler için Gündüz Hizmetleri Dire Başkanlığının hizmetleri şunlardır:

• Annesini, babasını ya da her iki velisinide kaybeden ancak bakım ve koruma altında olmayan çocuklara yönelik uygulamalar geliştirmek,
• Durumları belli olan yetim ve öksüz çocukların ihtiyaçlarını gidermek,
• Yetim veya öksüz çocuklara psikolojik destek sağlamak ve ruh sağlıklarını korumak,
• Yetim veya öksüz çocukların haklarını gözetmek ve korumak,
• Ulusal ya da uluslararası planlamalarla, öksüz veya yetim çocuklar için araştırmalar yapmak,
• Yetim ve öksüz çocukların yasal vasilerinin yanında kalmasını sağlayacak politikalar geliştirmek,
• Yetim ve öksüz çocuklar hususunda duyarlılığı artıracak çalışmalar yürütmek ve gönüllü kurum ve kuruluşlar ile birlikte çalışmak,
• Zorla çalıştırılan, okutulmayan, suç unsuru taşıyan işler yaptırılan çocukları bulmak ve devlet koruması altına alınmalarını sağlamak.

Sosyal devlet anlayışı içerisinde, öksüz ve yetim çocukları devlet korumakla yükümlüdür. Çocukların durumu sık sık tetkik edilir.Öksüz ve yetim çocukların, kendilerine bakabilecek akrabalarının yanında kalmaları en sağlıklısı olarak görülür ve teşvik edilir. Öksüz,yetim yardımı bu teşviklerden biridir.