Gelişmiş koku alma yetenekleri bir uçtan bir uca heyelan, deprem ve su baskını gibi muhtemel felaket durumlarında ekiplerin yaklaşık olarak gözü kulağı olan ve demin 6 aylıkken birbirinden zorlu 2 takvim eğitim sürecinden geçirilen K9 arama kurtarma köpekleri, Sapanca ilçesinde AFAD İl Müdürlüğüne bağlı Felaket ve Acele Durum Arama ve Kurtarma Birlik Müdürlüğündeki Köpek Eğitim Merkezinde görevlerine hazır ülkü getiriliyor. Arama kurtarma köpekleri itaat, çeviklik ve yönlendirme eğitimlerini aldıktan daha sonra dağıtılmış illerde deneyim kazanması için ilgi çekici ve parkurlarda engebeli görevlere ast tutularak afetlere sıkı şekilde hazırlanıyor.

Çoğu depremzedenin yaşama tutunmasında büyük rol aldılar

AFAD Köpek Eğitim Merkezinde günlük programlar zarfında gerçekleşen eğitimlerde beceriklilik parkuru, itaat, arazi ve enkazda arama kurtarma gibi konular ele alınarak altın burunlu köpekler, olası afetlerde yaşam kurtarmak üzere eğitiliyor. Ilgi Çekici aşağıda kalan kazazedelerin kurtarılması veya kayıp şahısların bulunması gibi birçok olayda ekiplerin en büyük destekçisi olan köpeklerin eğitmenleri, ekip arkadaşları olarak gördükleri köpekler ile yakından ilgileniyor. Son olarak İzmir'de meydana gelen 6.6 şiddetindeki depremde enteresan altında kalanları en kısa sürede bulmak konusunda kayda değer rol bölge altın burunlu köpekler 14 yaşındaki İdil Şirin'in ve birçok depremzedenin yaşama tutunmasına katkı sağladı.

Öncelik arama kurtarma köpeklerinin yavruları

Facia durumlarında ekiplerin neredeyse gözü kulağı olan arama kurtarma köpekleri seçilirken önceliğin arama kurtarma köpeklerinin yavruları olduğunu bildiren AFAD K9 eğitmeni Mehmet Çandır, cadde hayvanlarından da arama ve kurtarmaya meyilli olanlarını seçtiklerini belirtti. 6 aylıkken birbirinden zorlu 2 yıllık eğitim sürecinden geçirilen K9 arama kurtarma köpeklerinin uyumlu olarak eğitim aldıklarını gösteren Öner Turhan, arazide ve enkazda insanları daha seri bulmak konusunda aralıksız tatbikat yaparak eğittiklerini dile getirdi.

Köpeklerin eğitimleri sıradan 2 yıl sürüyor

10 yıldır AFAD'ta çalışan ve K9 Birim Amiri olan Ufuk Top, “Bu işin kurtarma kısmı; fiziki ve psikolojik olarak fazla yorucu ve aşındırıcı. Kurtarma ekiplerine küçücük bir faydamız olabiliyorsa ne mutlu bize, bütün çabamız bunun için. Köpeklerin eğitimleri sıradan 2 sene sürüyor; itaat, atiklik ve yön belirleme ile eş zamanlı arama eğitimleri başlıyor. sonra her yıl AFAD'ın düzenlediği milli sınavlarda sertifikalandırılıyor ve başarılı olan köpekler AFAD koordinasyonu ile göreve gönderiliyor. İzmir'de koordinasyonun da bize verdiği yardım ile mobilize olarak çoğu enkazda çalıştık, bazı yerlerde köpeklerimiz işaretler verdi ve bizde kurtarma ekiplerine aktardık” dedi.

Köpeklerimizin şüphelendiği noktadan İdil kızımız çıktı

İzmir'de meydana gelen depremde ilgi çekici altından çıkarılan 14 yaşındaki İdil Şirin'in kurtarılmasında arama kurtarma köpeğinin kayda değer bir rol aldığını gösteren AFAD'ta 7 yıldır K9 eğitmenliği yapan Mehmet Çandır, “İzmir'de 3 enkazda egzersiz fırsatımız oldu köpeklerimiz ile. Bu enkazlardan bir tanesinde köpeklerimizin şüphelendiği noktadan İdil kızımız çıktı ve bunun içinde gurur duyduk, mutlu olduk, emeklerimizin karşılığını almış olduk. Yıkıntıilginç bölgesinde bizim kulağımız, gözümüz oldular. Arama-kurtarmacı arkadaşlarımız ve bizlere yön tayininde enkazda canlı insanların kalabildiği bölgelerde saptama açısından işimizi fazla kolaylaştırdılar. Bu sayede İzmir bölgesinde bereketli bir egzersiz yaptık. Enkazda köpekler kazazedenin kokusunun yoğunluğunu yakaladığı zaman havlayarak bize dikkat çekici veriyorlar. Bizde o bölgede kazazede olma ihtimalinin yüksek olduğunu bile bile ona tarafından çalışmalarımızı yürütüyoruz. Köpeklerimiz İzmir'de de görüldüğü gibi çoğu enkazda bizlere yol gösterici oldular, elimiz, ayağımız gibi oldular. Bu köpeklerimizi yavruyken alıyoruz ve en az 2 sene eğitim aşamasından geçiyorlar. Beceriklilik parkurları, enkazda arama çalışmaları olsun bu şekilde eğitimleri 2 yıl devam ediyor” diye konuştu.

Depremlerde bizim gözümüz, kulağımız, can yoldaşımız, mesai arkadaşımız oluyor

Arama kurtarma köpekleri hakkında veri veren AFAD K9 eğitmeni Öner Turhan, “Bizim şu an Sakarya AFAD'ta 4 tane köpeğimiz var. Bu köpeklerin eğitimi ufak yaştayken başlıyor. Belirli şartlar var, bu işe yatkın olup olmadığına bakıyoruz ve bunun için belli ırklar var, genelde onlara bakıyoruz. Bütün köpeklerin olma ihtimali var ama annesi-babası bu işi yapmış olan köpekler, bu işe daha yatkın olmuş oluyor, onların yavrularından seçiyoruz. Tabi kesin kriterler var ona kadar alıyoruz ve küçük yaşta başlıyoruz eğitimlere. Esas itaatimiz var işte; gel yanıma, otur ve kalk komutları gibi. Yön Belirleme; sağa, sola ya da ileri git gibi eğitimlerimiz var. En önemlisi ilgi çekici üstünde koku odaklı köpeklerimize canlıları aratarak çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Enkazların altına canlı inanları saklayarak köpeklerimizi orada antrenman yaptırarak, çalıştırarak o şekilde insanları bulmalarını sağlıyoruz. Köpekler canlının kokusunu bulduğu an işaretini veriyor, o bölgeye değişmez bakarak havlıyor. AFAD'ta genelde kullandığımız cinsler; Belçika kurdu, labrador, golden. Enkazlarda, depremlerde bizim gözümüz, kulağımız, can yoldaşımız, mesai arkadaşımız oluyor, biz neysek onlar da öyledir” biçiminde konuştu.

Burak Can Tokyürek - Orkun Kaya