ANKARA(AA)- Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, başkanlık ettiği Türkiye Coğrafi Bilgi Sistemi Kurulu Toplantısı'nda alınan kurul kararlarına ilişkin, AA muhabirine açıklamada bulundu.

Kurulda alınan kararlara göre, coğrafi verilerin gizlilik derecelerinin, veri kategorilerine uygun şekilde kurumlar tarafından belirlenmesi noktasında Dijital Dönüşüm Ofisi, Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü ve Harita Genel Müdürlüğü tarafından ortak bir çalışma yapılacağını belirten Oktay, kamuda şeffaflık ilkesine uygun olarak hayata geçirilecek veri ile yönetim kapsamında yapılacak çalışmayla enerjiden tarıma ve ormana kadar tüm doğal kaynakların korunması yolunda önemli bir adım atılacağını söyledi.

Oktay, söz konusu çalışma kapsamında kamu tarafından üretilen verilerin büyük bir kısmının "açık veri" statüsünde değerlendirmeye alınacağına işaret etti.

Doğal kaynaklar ve tabiat alanları gibi gelecek nesillere miras alanların bir metrekaresinin dahi kamu yararı dışında kullanılmaması için şeffaf bir şekilde herkes tarafından takibinin sağlanmasını ve hep birlikte sahip çıkma politikasının inşa edilmesini istediklerini ifade eden Oktay, ayrıca söz konusu çalışmayla mevcut kaynaklardan en yüksek verimi almak için toprak iyileştirmelerinin de önünün açılacağını kaydetti.

Oktay, yürütülecek hazırlıkların sonucunda devletin kritik tesislerindeki verinin koruma altına alınarak her türlü saldırıya karşı güvenliğinin sağlanacağını vurguladı.

Yerel yönetimlerin coğrafi verileri Ulusal Coğrafi Veri Paylaşım Matrisine eklenecek

Yerel yönetimler kapsamında üretilen coğrafi verilerin de Ulusal Coğrafi Veri Paylaşım Matrisine ekleneceğini dile getiren Oktay, veri paylaşımıyla yerel sorunlara ve ihtiyaçlara anında müdahale etme imkanının sağlanacağını söyledi.

Oktay, "Düzenlemeyle belediye verileri ile bakanlık verileri konuşur hale gelecek. Verilerin analiziyle, belediyelerimiz toprağını nasıl kullanabileceğini ve vatandaşımıza hizmet noktasında neler yapması gerektiğini daha iyi bilecek. Böylece verimli topraklarda yanlış yatırımların da önü kapanmış olacaktır." dedi.

Veri üreticisi kurumların, Ulusal Coğrafi Veri Paylaşım Matrisi kapsamında "açık veri" sayısının artırılması yönünde de karar alındığını aktaran Oktay, "Böylece açık veriler yaygınlaşacak, vatandaşların da coğrafi verileri kullanımı sağlanarak toprağını ve özelliklerini tanıması temin edilecek. Ayrıca yeni yapılacak yatırımları yönlendirmesi de sağlanacak." diye konuştu.

Coğrafi veri erişim, paylaşım ve kullanım kuralları hazırlanacak

Coğrafi verilerin kullanım kurallarının da belirleneceğini ifade eden Oktay, bununla birlikte hangi veriyi kimin kullanacağının tayin edileceğini anlattı.

Oktay, "Coğrafi verilerin kullanım kuralları belirlenecek. Topraklarımıza ait tüm verilerin güvenliği sağlanarak daha etkin koruma kuralları getirilmiş olacak." ifadesini kullandı.

37 yeni veri eklenecek

Mevcut sistemde 600 farklı sektörde üretilen veri grubuna Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığının verilerinden 37'sinin daha ekleneceğini belirten Oktay, söz konusu kararla, veri ile entegre yürütülen karar verme süreçlerinin daha da etkin ve koordineli duruma getirileceğini bildirdi.

"Tüm veriler etkileşim halinde olacak"

Veri üreticisi kurumların, Ulusal Coğrafi Bilgi Platformu'nda paylaşılan, resmi işlemlerde kullanılabilir olarak belirtilen coğrafi verilerini de güncelleyeceğini aktaran Oktay, bu çalışmayla da ilgili resmi kuruma gitmeden yüzme ve içme suyu kalitesinden solunan havanın kalitesine, orman sınırlarının ve verimli toprakların korunması için verilen mücadeleden sanayi tesislerinin etkin doluluk ve üretim kapasitesi durumlarına kadar tüm verilerin etkileşim halinde olacağını belirtti.

Oktay, böylece bir alanla ilgili değerlendirmenin doğru yapılabileceğini, yanlış bir yatırım kararı verilmesinin önüne geçilebileceğini söyledi.

2022 yılı sonuna kadar veri üreticisi kurumlar tarafından paylaşılan verilerin "resmi işlemlerde kullanılabilirlik" oranının yüzde 100'e çıkarılacağını bildiren Oktay, "Daha yeşil, daha üretken ve daha erişilebilir bir Türkiye için tüm veriler sistem üzerinde hem vatandaşımızın erişimine açık hem de yatırımcıların önünü açacak şekilde tek bir platformda erişilebilir ve ulaşılabilir hale getirilecek. Böylece şehirlerimizin nefes almasını sağlayan doğal kaynaklarımız ile gıda kaynaklarımız vatandaşlarımızla birlikte korunacak, yatırımcılara ise bu doğal kaynaklar dışındaki yatırım için uygun alanlara yönlendirme sağlanacak." değerlendirmesinde bulundu.

Göktürk-1'in etkinliği artırılacak

Türkiye'nin uydu görüntüsü ve hava fotoğrafı gibi harita altlıklarının güncellenmesi kapsamında Göktürk-1 uydu görüntülerinin temin edilmesi ve görüntü altlıklarının kamu kurumlarına sunulmasına ilişkin maliyet analizinin tekrar çalışılmasının da kararlaştırıldığını belirten Oktay, "Bu çalışma, yerli ve milli Göktürk-1 uydu görüntülerinin topraklarımızı koruma ve kullanma noktasında etkinliğini en üst noktaya taşımış olacak. Ayrıca, koruma altında olan mera, yayla, orman gibi verimli arazilerimiz ile tabiatımızı koruma noktasında yasal olmayan faaliyetlere karşı anında müdahale için sürekli ve anlık izleme imkanı getirilecek." ifadesine yer verdi.

Ulusal Coğrafi Bilgi Platformu, e-devlet altyapısı ile entegre edilecek

Ulusal Coğrafi Bilgi Platformunun, Dijital Türkiye Platformuna entegre edilmesi, verilere erişimin herkes tarafından ve tek bir noktadan bütüncül bir yaklaşımla sergilenmesi ile sistemin işletme modeline, maliyetine ve yönetimine ilişkin Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Dijital Dönüşüm Ofisi, Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü ve Türksat AŞ tarafından çalışma yapılacağını bildiren Oktay, Ulusal Coğrafi Bilgi Platformu'nun, e-devlet altyapısı ile entegre edilmesiyle vatandaşların e-devlet şifresi ile mülkünün tüm bilgilerine, toprağını nasıl kullanabileceğine ilişkin verilere erişebileceğini söyledi.

Türkiye Coğrafi Bilgi Ekonomisi Raporu hazırlanacak

Oktay, coğrafi bilgi ekonomisi sektörünün dünyada 440 milyar dolarlık bir hacme sahip olduğunu belirterek, "Hollanda'da yapılan bir çalışmaya göre sadece Hollanda'da 1,5 milyar avro civarında bir ekonomiye sahip olan sektörle ilgili ülkemiz için Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü tarafından Türkiye Coğrafi Bilgi Ekonomisi Raporu hazırlanacak." dedi.

Veri endüstrisinde, Türkiye'deki coğrafi bilgi sistemleri ile ilgili ekonomik yapıyı ortaya koyacak raporun yıl sonuna kadar hazırlanacağını kaydeden Oktay, böylelikle sektördeki yatırım alanları ve fırsatların ortaya çıkarılacağına işaret etti.

Fuat Oktay, veri üreticisi kurumların Ulusal Coğrafi Bilgi Platformu ile paylaştıkları tüm verilerini 2022'nin sonuna kadar veri içerik standartlarına uygun olarak hazırlayacağını, bunların da indirilebilir ve analiz edilebilir şekilde olacağını bildirdi.

Kamu kurumlarına ait coğrafi verilerin ücretli veya ücretsiz paylaşım kurallarının yurtdışı kurum, kuruluş, üniversite, ajans ve şirketler ile Coğrafi Bilgi Sistemleri koordinasyonunda yapılacak çalışmalarla veri sahibi kurumlar tarafından belirleneceğini ifade eden Oktay, şunları kaydetti:

"Ülkemizin jeoloji, ulaşım, adres gibi tüm coğrafi verilerinin özel sektör tarafından izinsiz olarak yurtdışı şirket ve kurumlara satışı veya uluslararası kuruluşlar ile paylaşımının izlenmesi ve takibi için Uluslararası Veri Paylaşım Komisyonu oluşturuldu. Uluslararası alanda veri güvenliğimize ilişkin somut adımlardan biri daha atılmıştır. Böylece sadece kişisel değil, konuma dayalı üretilen ve çeşitli kaynaklarla toplanan verilerimiz de güvence altına alınmış olacaktır. Geleceğimizi korumak adına atılan en önemli adımlardan biri olan ve dünya ülkelerinde tartışma konusu haline gelen, kişinin ve mülkünün mahremiyetine dokunan izinsiz veya lisanssız veri toplama ve paylaşma döneminin ülkemizde sonuna gelinmiştir. Çalışma ile vatandaşlarımızın firmalarca e-ticaret sitelerinde veya web ortamında toplanan verilerinin analiz edilmesi ve barındırılması da izin-lisans sürecine dahil edilmiş ve e-ticaret daha güvenli hale getirilmiş olacaktır."