Enflasyon, 2021 yılının sonundan itibaren istikrarlı bir şekilde yüksek seyretmekte. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, geçtiğimiz yıl yapılan seçimlerin ardından enflasyonu düşürme hedefiyle göreve getirilmişti. Ancak Haziran ayında yüzde 38'e kadar gerileyen enflasyon, o tarihten itibaren tekrar yükseliş trendine girdi.

Ekonomist Burak Arzova'ya göre, yüksek enflasyonun arkasındaki önemli etkenlerden biri, TÜİK'in açıkladığı resmi enflasyon rakamları ile halkın algıladığı enflasyon arasındaki büyük fark. Marmara Üniversitesi İşletme Bölümü'nden Prof. Dr. Burak Arzova, "Bu durumda, insanlar fiyatlandırma davranışlarını kendi algıladıkları, yaşadıkları enflasyona göre ayarlıyorlar" şeklinde açıklıyor.

Bu durumda Merkez Bankası'nın da faiz kararlarını TÜİK verilerine göre alması, enflasyonla mücadelede etkisiz kalmasına neden oluyor. Arzova, "Eğer daha yüksek bir enflasyon oranı baz alınsa ve buna göre faiz artışları yapılırsa, toplumun geniş kesimleri tasarruf yapmaya teşvik edilebilir" yorumunu yapıyor.

Mart ayında Merkez Bankası, politika faizini yüzde 45'ten yüzde 50'ye yükselterek 500 baz puanlık bir artış gerçekleştirmişti. Ancak bu politika faizi, halihazırda yüzde 70'e ulaşan enflasyonla hala büyük bir fark taşıyor.

"Kontrolsüz Harcamalar, Gerçekleşen Servet Transferiyle Artıyor"

Son üç yılda, fiyatları belirleyenlerin ve tüketicilerin fiyatlama davranışlarında ciddi bir bozulma yaşandığına dikkat çeken Yatırımcı Dr. Altuğ Özaslan, ekonomi yönetimine olan güvenin hem yabancı yatırımcılar hem de hane halkı tarafından azaldığını belirtiyor.

Özaslan'a göre, son dönemde iç tüketimin hala devam etmesine rağmen kredi kanalının kapanmış olması, Kur Korumalı Mevduat programı nedeniyle gerçekleşen servet transferinin iç tüketimi artırdığını gösteriyor: "Bu servet transferiyle birçok kişi o kadar çok para kazandı ki, fiyat hassasiyeti olmaksızın, ölçüsüz ve kontrolsüz harcamalar yapıyorlar."

Bu ölçüsüz tüketimin cari açığı ve dış ticaret dengesini de olumsuz etkilediğini belirten Özaslan, "Bu para doğal olarak lüks tüketimine yönlendiriliyor, lüks marka, lüks araç, lüks konut satın alınıyor" şeklinde yorumluyor.

Türkiye'deki uzun süredir devam eden ve artık kronik bir sorun haline gelen vergi adaletsizliğinin de bu servet uçurumunu daha da derinleştirdiğine işaret ediyor.

“Tasarrufa yönelik maliye politikası yok”

Yüksek Enflasyon, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in Ekonomi Programını Eleştiriye Açıyor

Yüksek enflasyon, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in ekonomi programının eleştirilmesine yol açıyor. Ekonomist Burak Arzova, sadece Merkez Bankası'nın mücadele ettiği bir senaryoda enflasyonun düşmesinin zor olduğunu belirterek, "Hükümetin derli toplu bir enflasyonla mücadele politikası bulunmuyor" diyor.

Arzova'ya göre, Şimşek'in göreve getirilmesiyle planlanan enflasyonun düşürülmesi senaryosu şöyleydi: "Merkez Bankası faiz artışlarıyla talebi kısıtlayacak, Şimşek ise yabancı yatırımcı sayesinde sıcak paranın gelmesini sağlayarak enflasyonla mücadele edecekti." Ancak Arzova, bu senaryonun gerçekleşmediğini ifade ediyor: "Kamu kaynaklarının yoğun bir şekilde harcanması devam ediyor, kamu hiçbir şekilde tasarruf etmiyor, bu da maliye politikasının eksik olduğunu gösteriyor."

Yatırımcı Dr. Altuğ Özaslan da israfın bütçeyi kronik bir şekilde etkilediğini ve bu nedenle bütçenin toparlanmasının zor olduğunu düşünüyor: "Para politikasının etkilerini mali politika sönümlendiriyor. Aradaki farkı düzeltsek bile, çok önemli bir zaman kaybı yaşadık ve bu da enflasyon hedefine ulaşmayı geciktiriyor."