Tüberküloz (verem) dünyada en önemli 10 ölüm nedeninden biri. Türk Toraks Derneği Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Fatih Tekin, “78’inci Verem Eğitim ve Farkındalık Haftası”na istinaden açıklamalar yaptı ve şunları söyledi: “Tüberküloz en çok öldüren bulaşıcı hastalıktır. Dünyada en önemli 10 ölüm nedeninden biridir. Ancak son 3 yıldır ülkemizde tüberküloz raporları yayınlanmamaktadır.”

Dünyada Tüberküloz

Tüberküloz hastalığı konusunda ve verem savaşı programı konusunda toplumun eğitiminin amacıyla öncü bir uygulama olduğunu belirten Dr. Tekin, dünya genelinde tüberküloz verilerine dikkat çekti; “Dünyada tüberküloz hastalığı, 2023 yılında artışını sürdürmüştür. Toplam 10.8 milyon tüberkülozlu hastanın yüzde 76’sı yani 8.2 milyonu kayıtlıdır. 2020 yılında başlayan Covid-19 salgını sırasında verem hastalarının yüzde 57’si kayıtlı iken, salgının etkisi geçince kayıtlı hasta oranı artmıştır. Covid-19’un yol açtığı ölümler 2020 ve 2021 yıllarında tüberkülozdan fazla olmuştur. Covid-19 salgınının etkisi azalınca 2022 ve 2023’te tüberküloz ölümleri bulaşıcı hastalık ölümlerinde yine birinci sıraya yükselmiştir. Tüberküloz, en çok öldüren bulaşıcı hastalıktır. Dünyada en önemli 10 ölüm nedeninden biridir. Afrika ve Asya’da ciddi, ekonomik olarak yıkıcı, çok sayıda ölüme yol açan bir hastalık olmayı sürdürmektedir. Hastalığın en çok etkilediği Hindistan, Endonezya gibi ülkelerin, sağlık alt yapılarının yetersizliği yanında ekonomik sorunları da büyüktür. Yoksulluk, yetersiz beslenme tüberküloz hastalığının oluşmasında en önemli nedenlerden biridir. Bu nedenlerle, uzun yıllar bu hastalığın acıları sürecektir.”

Son 4 yılın Covid-19 ve Tüberküloz ölümleri:

​Dünyada Covid-19 ölümleri​Dünyada tüberküloz ölümleri

2020​1.980.561​​​1.400.815

2021​3.541.373​​​1.417.913

2022​1.213.749​​​1.323.758

2023​247.219​​​​1.247.800

Türkiye’de Tüberküloz

Ülkemiz, tüberküloz kontrolünde başarılı bir ülke. Covid salgını sonrasında dünyada tüberküloz kayıtlı hastaların sayısı artarken Türkiye’de düşüş gösterdi. Dr. Fatih Tekin Türkiye verilerine de değindi ve şunları söyledi: “Ülkemizdeki sağlık alt yapısı, verem savaşı dispanserleri ve verem savaşı programının başarısı burada kendini göstermiştir. Ülkemizde 2023 yılında kayıtlı hasta sayısı 9 bin 527’dir. Covid-19 öncesi 2019 yılında 11 bin 401 kayıtlı hastamız vardı. Yani 4 yılda kayıtlı hasta sayımızda yüzde 16.4 oranında düşüş görülmüştür. Dünyada dirençli tüberkülozda yeni ilaçlar ve yeni tedavi rejimleri ile 6 ay ya da 9 aylık tedaviler geliştirilmiştir. Tedavi başarı oranları bu rejimlerde yüksektir. Tüberküloz koruyucu tedavisinde yeni ilaç kullanımı ile tedavi süresi kısalmaktadır. Bu ilaçların ülkemizde de temin edilmesini ve kullanılmasını istiyoruz. Tüberküloz kontrolünün en önemli kurumu olan verem savaşı dispanserlerinin çalışması çok değerlidir. Bu kurumlarda çalışan personelin yeterli olması, sürekli olması, eğitimli olması ve özlük haklarının eş konumdaki personelle eşitlenmesi gereklidir. Verem savaşının küçümsenmesi ve çalışanlarının başka kurumlarda görevlendirmelerinin hatalı olduğunu düşünüyoruz. Personel eğitiminin tasarruf tedbirlerine dahil edilmemesi gereklidir.  

Son yıllarda sürekli belirttiğimiz bir konu da yıllık olarak yayımlanan raporlardır. Dünya Sağlık Örgütü her yıl Kasım ayında Dünya Tüberküloz Raporunu yayımlamaktadır. DSÖ 2024 Dünya Raporunu da yayımlamıştır. Türkiye’de ise bu raporlar 3 yıl geriden gelmektedir. Son yayımlanan rapor 2021 tarihlidir. Başarılı bir verem savaşı yürüten ülkemizin güncellenmiş tedavileri, ilaç erişim sorunları ve tüberküloz eğitimindeki sorunları da içeren kapsamlı raporun ivedilikle çıkması sağlanmalıdır. Türk Toraks Derneği olarak Türkiye’de Tüberküloz kontrolünün sürekli ve başarılı şekilde sürdürülmesini arzu ediyoruz. (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı) 

BSH