Kripto para sektörüyle ismi geniş kitleler tarafından duyulan Blockchain teknolojisi aslında bir süredir dünyanın dev şirketleri tarafından kullanılıyor ve hızla yaygınlaşıyor. Sadece şirketler açısından değil tüketiciler için de çok önemli avantajlar ve olumlu değişimler sağlayan Blockchain çözümlerini Kriptrade Araştırma Direktörü Bahadır İldokuz 5 soruda anlattı.

1-Blockchain teknolojisi ne işe yarar?

Bilginin ve veri güvenliğinin öneminin çok arttığı günümüzde verinin saklanması ve değiştirilmesi gibi maliyet ve riskler blockchain ile ortadan kaldırılmış oluyor. Veriye hızlı ve güvenli ulaşım, verinin değiştirilememesi ve düzeltme için de sisteme yeni bir kayıt atılmak zorunda olması tüm işlem detaylarının takibini kolaylaştırıyor. Kimlik bilgileri yerine veri güvenliği açısından önemli olan blockchain'e özgü kimlik numaraları ile işlemler yapılabiliyor. Merkeziyetsiz bir sistem olması sebebiyle veri saklama gibi iş için gerekli tüm maliyetler ve hacklenme ihtimali azalıyor.Faydalarını kısaca özetlemek gerekirse:Veri güvenliği ve şeffaflığı, veri takibi ve verinin değiştirilemiyor olması, veriye hızlı ulaşım ve verimlilik, otomasyon, daha az aracı olması.

2-Blockchain gelecekte hayatımızı nasıl değiştirebilir?

Resmi kurumların da bu sürece dahil olması halinde sistemin değiştirilemez olması sebebiyle fiziken kimlik beyanı gerektiren ve resmi kurumlarda yapılan pasaport, kimlik ve benzeri evrak işlemlerinin tamamen uzaktan hızlı bir şekilde yapılabilmesinin önü açılacaktır. Gıda gibi sektörlerde kaynaktan son kullanıcıya kadarki süreç ve yapılan, uygulanan tüm işlemlerin takibi, maliyetlerin ve kar marjlarının ortaya çıkması ve buna bağlı olarak büyük verilerin daha verimli ve etkin bir şekilde işlenmesi ile tüm tedarik zincirinin izlenmesi mümkün olabilecektir. Bu sayede hem şirketler için maliyet yönetimi hem de tüketiciler ve kamu otoritesi için olası fahiş fiyatların ve tedarik zincirinde aksayan yönlerin anında tespiti ve buna uygun düzenlemelerin yapılmasının önü açılacaktır. Sonuç olarak ister banka gibi finansal kurumlarda olsun isterse reel sektör tarafında olsun şeffaf ve değiştirilemeyen veri sağlayan blockchain ile enflasyon gibi, etkin tarımsal üretim gibi, şirketlerin maliyet muhasebesi gibi veya tüketicinin gerçek fiyatları görebilmesi gibi birçok imkan yaratılacaktır. Ayrıca olası sahtekarlık ve dolandırıcılık işlemlerinin de önüne geçilecektir. Örneğin bir araba alacağınız zaman pert kaydı var mı yok mu gibi birçok sorgulama yapılmakla beraber bu sorgulamaların ne derece sağlıklı olduğu soru işaretidir. IOT yani nesnelerin interneti ile tüm varlık sınıflarında daha önce yapılmış bütün işlemleri görmeniz ve buna göre hareket etmeniz sağlanacaktır. Özetle, bugün karşılaştığımız bilgi asimetrisi kaynaklı tüm problemlerin giderilmesinin önü açılacaktır.

3-Blockchain teknolojisi sadece kripto paralar için mi kullanılır?

Bahsettiğimiz üzere bu konu çok daha geniş. Nesnelerin internetinden tutun da veri doğrulama ve verinin güvenliği gibi dolandırıcılık konusu olan birçok konu blockchain ile ortadan kalkabilir. Devletler için doğru veriye dayalı daha etkin yapısal politikalar gerçekleştirilirken, zaman ve kaynak israfının önüne geçilebilir. Firmalar üretim, satış, servis, lojistik ve benzeri tüm faaliyetleri daha hızlı ve etkin bir şekilde yönetirken bireyler ise piyasada tüm varlık sınıflarında oluşan doğru fiyatlama davranışını yerine getirebilir. En basitinden restoranda yediğiniz yemekte yer alan tüm malzemelerin nerede yetiştirildiğini, ne zaman satın alındığını ve maliyetini görebilme imkanınız olacaktır. Veya aldığınız evin önceki sahiplerini, evde yapılan tadilatları, önceki satış fiyatlarını, kullanılan malzemeleri gibi birçok veriye şeffaf şekilde ulaşmanız mümkün olacaktır.

Finans sektöründe ise karşılıklı güven eksikliğinden dolayı aracı konumunda olan banka ve diğer finansal kuruluşların işleyiş şekillerinin değişmesi söz konusu olacaktır. Bu kurumlar artık blockchain ile hizmet sağlayıcı konumundaki platformlar olacaktır. Fonlama ve proje finansmanı gibi konular P2P yoluyla yapılabilir hale gelecektir.Sağlık sektöründe hasta ve ilaç takibi, enerji sektöründe elektrikli araç istasyonlarında otomatik faturalandırma gibi alanlar da blockchain kullanımına uygun mecralar olarak sıralanabilir.

4-Dünyada hangi firmalar blockchain altyapısı kullanıyor?

Giderek yaygınlaşan bu teknolojiyi kullanan bazı küresel şirketleri örnek vermek daha açıklayıcı olacaktır.

Boeing, drone takibi için blockchain teknolojisini kullanarak ayrıcalıklı bir hava trafik kontrol sistemi geliştirdi.

Cargill, şükran günü öncesi hazırlanan hindileri takip etmek için blockchain teknolojisine geçiş yaptı.

Carrefour, yumurta, somon ve peynire kadar onlarca ürün hattını takip ediyor. Artan satışları buna bağlayan şirket ürün sayısını 100'e çıkarmayı planlıyor.

Çin inşaat bankası, riskli grupta yer alan borçlu kişi ve kurumları belirleyebildiği ve riskliliği az olan müşterilere ise daha cazip oranlar sunabildiği blockchain tabanlı bir platform kurdu.

CreditSuisse, P2P yoluyla blockchain tabanlı müşterilerin doğrudan birbiriyle aracı kurum olmadan menkul kıymet alıp satmalarını sağlayan uzlaşma sistemini kurdu. Takas süresi aracı olduğunda 2 gün iken bu şekilde anında takas gerçekleşebiliyor.Örnekler daha da uzatılabilmekte olup uygulama alanının ise bir sınırı yoktur.

5-Blockchain üzerinden akıllı kontratlar ne faydalar sağlar?

Güvene dayalı olmayan ve birbirlerini tanımayan iki veya daha fazla paydaşın etkileşim kurmasını sağlayan akıllı kontratlar, blockchain üzerinde çalışan belirli kurallara uyması gereken dijital anlaşmalar/programlar olarak tanımlanabilir. Söz konusu kurallar önceden belirlenir ve tüm ağ tarafından kopyalanırken şartlar yerine getirilmediğinde ise kontrat yürürlüğe girmez. Bu sayede aracısız, güven tesisine gerek kalmadan blockchain üzerinden taahhütler verilebilir.

Uygulama alanlarına gelince kişiselleştirilebildiği için anlaşmaya konu alan sınırı yoktur. Mal ve hizmet alımından tutun, finansal fonlama, sağlık hizmetleri oyunlar ve mobil uygulamalar kullanım alanları arasında sıralanabilir.

Bu teknoloji hız, güven ve maliyet azaltımını zaten otomatik olarak sağlamaktadır. Bu sebeple bu teknolojinin kullanılacağı alan, gündelik hayattaki kullanım sıklığı ve kullanıcı talebi gibi faktörler projeyi başarılı kılacak unsurlardır. Teknik olaraksa artan işlem sayısı ile birlikte blok sayısının da artması beklenmektedir. Bu sayede, blockchain teknolojisinin sağladığı güvenlik unsuru dahil tüm faydalardan yararlanmak mümkün olmaktadır.