Prof. Dr. Ümit Hıdır Ulaş, Covid-19 salgınının temel olarak sinir sistemini etkilemediğini, bazı hastalarda nörolojik komplikasyonların nadir olarak görüldüğünü söyledi.

Özel Yüzüncü Yıl Hastanesi bünyesinde görev yapan Prof. Dr. Ümit Hıdır Ulaş, Covid-19 salgınının temel olarak sinir sistemini etkilemediğini, dolaylı olarak bazı hastalarda nörolojik komplikasyonların nadir olarak görüldüğünü ve Covid-19 vakalarındaki artışa paralel olarak bildirilen nörolojik vakalarda artışların izlendiğini bildirdi. Ulaş, son vaka bildirimlerinde Covid-19 enfeksiyonunun ağır veya hafif geçirilmesiyle ilgisi olmadan nörolojik komplikasyonların ortaya çıktığının görüldüğünü belirtti. Hastaneye müracaatta en sık görülen nörolojik semptomlar incelendiğinde mental durumda değişiklik, kas ağrısı, yorgunluk ve baş ağrısı şikayetlerinin önde geldiğini kaydeden Ulaş, "Hastalığın ilerlemesiyle seyrek olarak ortaya çıkan ağır nörolojik komplikasyonlar arasında sıklık sırasıyla toksik-metabolik ensefalopati, nöbet, iskemik inme, hareket bozukluğu, periferik nöropati ve hemorajik inme vakaları bildirilmekte ve bu vakaların bazen hastalığı hafif geçirenlerde de ortaya çıktığına dair vaka bildirileri artmaktadır. Ağır nörolojik hastalık riski, 60 yaş üstü ve öncesinde kronik nörolojik hastalık öyküsü olanlarda daha fazladır, kronik nörolojik hastalığı olanlarda hastalığın kendisi veya kullanılan ilaçlar daha ağır hastalık riskini arttırır. Parkinson hastalığı, inme, miyastenia gravis gibi hastalıkları olan hastalarda akciğer fonksiyonu hızla bozulabilir ve immünsüpresan ilaçlar alan immün aracılı bozuklukları olan hastalar, hastalığın daha ciddi komplikasyonlarıyla karşılaşma riskiyle karşı karşıyadır. Nörolojik bulgular farklı şekillerde izlenebilir, kısaca bulguları gözden geçirecek olursak koku kaybı (Anosmi), herhangi bir üst solunum yolu enfeksiyonunda görülebilecek sık rastlanan bir bulgudur. Ancak Covid-19 en yaygın bulgularından biridir ve genellikle rinorenin (burun akıntısı) yokluğunda ortaya çıkıyor. Bu, koku alma sinirinin veya yolunun virüs tarafından tutulduğunu gösterir" ifadelerini kullandı.

Kas ağrılarının (miyalji) hastalığa sıklıkla eşlik ettiğini söyleyen Ulaş, viral hastalıkların çoğunun vücut ağrılarına neden olabileceğini belirterek, bununla birlikte Covid-19'lu bazı hastalarda kas ağrılarının da oldukça şiddetli olabileceğini vurguladı. Diğer tüm semptomların düzeldikten sonra kas hassasiyetinin birkaç gün sürebileceğini anımsatan Ulaş, şu ifadeleri aktardı:

"Sırt kaslarını tutabilirler. Covid-19 tedavisinde kullanılan potansiyel ilaçların, hastaların kas hasarına yatkın olmasına neden olabileceği unutulmamalıdır. Baş ağrıları yaygındır ve tipik olarak hastalığın başlangıcında ortaya çıkar ve birkaç gün içinde geçer. Herhangi bir meningeal tahriş bulgusu eşlik etmez. El ve ayaklarda uyuşma, karıncalanma, ağrı sık olmamakla birlik iyileşme döneminde daha sık görülmekte, elektrofizyolojik incelemelerin normal saptandığı ince lif nöropatisiyle uyumlu bulgulardan yakınan hastaların sayısı da azımsanmayacak kadar fazladır. Menenjit ve ensefalit çok nadir görülür, nöbet ve koma ile başlayan vakalar bildirilmiştir. Ateş yüksekliği ileri yaşlarda mental durum bozukluğu ve deliryuma neden olabilir. İnme vakaları gençlerde nadir olmakla birlikte yaşla birlikte artmaktadır. Post-viral sendromlar, hasta viral sendromun başlangıcından yaklaşık bir ile üç hafta sonra iyileşme döneminde ortaya çıkar. İzole bir akut nekrotizan hemorajik ensefalopati, transvers miyelit, Guillain Barre Sendromu, akut dissemine ensefalomiyelit geçiren birkaç vaka tanımlanmıştır."

Özellikle yoğun bakıma yatırılan hastalarda hafıza yetersizliği, bilişsel yavaşlama ve günlük yaşam aktiviteleri ve depresyona kadar değişebilen anksiyete, postravmatik stres bozukluğu bulguları olabileceği değerlendirmesinde bulunan Ulaş, şunları söyledi:

"Hastalığın seyri sırasında veya iyileşme döneminden sonra virüs akciğerlere, kalbe ve beyne zarar verebilir ve bu uzun vadeli sağlık sorunları riskini artırır. Yaşlı insanlar ve pek çok ciddi tıbbi rahatsızlığı olan kişilerde bulgular daha belirgindir, ancak genç ve sağlıklı insanlar bile enfeksiyondan haftalar veya aylar sonra bazı nörolojik bulgular ortaya çıkabilir. Zamanla ortaya çıkan en yaygın belirti ve semptomlar şunları içerir; yorgunluk, nefes darlığı, öksürük, eklem ağrısı, göğüs ağrısıdır. Diğer uzun vadeli belirtiler, kas ağrısı, baş ağrısı, çarpıntı, koku veya tat kaybı, hafıza, konsantrasyon veya uyku sorunları, saç dökülmesi olabilir. Birçok uzun vadede çıkabilecek Covid-19 komplikasyonları hala bilinmiyor. Nörologlar olarak olası komplikasyonlar için tetikte olmamız gerekiyor. Hastalıklar karşısında savunmasız olan insanları korumak ve kollamak bizim görevimizdir."