Ülke ekonomilerinin en temel yapı taşlarından birisi de enflasyondur. Enflasyon oranlarının düşük ve istikrarlı olması ekonominin iyi olduğunun göstergesidir. Zira, enflasyon mal ve hizmet fiyatlarındaki düzenli artış anlamına gelmektedir. Enflasyon için anahtar kelime ‘’süreklilik’’ olacaktır. Tek bir ürünün ya da hizmetin fiyatındaki artış enflasyon değildir. Aynı zamanda tek seferlik geçerli olan fiyat artışı da enflasyon anlamına gelmez. Mal ve hizmet satışlarındaki fiyatların sürekli artması halinde enflasyondan söz edilebilir. Ülke genelini kapsaması gerekmektedir.

Enflasyon nasıl hesaplanır?

Enflasyon oranları belirlenirken ülke genelindeki hane halkları baz alınır. Hane halkının ortak harcamalarından oluşturulan bir sepet hazırlanır. Sepetteki ürün ve hizmetlerin harcama payları hesaplanarak Tüketici Fiyat Endeksi oluşturulmaktadır. Tüketici fiyat endeksi yıllık dönemlere göre hesaplanmaktadır. Yıllık değişim oranları üzerinden enflasyon oranları belirlenmektedir. Örneğin enflasyon oranın yüzde 10 olması halinde; geçen yıl 100 TL’ye satın alınan bir ürün için 110 TL ödeme yapılması gerekmektedir.

Enflasyon Türleri

Ülke genelindeki mal ve hizmetlerin süreklilik arz edecek şekilde yükselmesi sonucu oluşan enflasyon türlere ayrılmaktadır. Halk arasında yanlış bilinen bilgilerden birisi de enflasyonun tüm türlerinin kötü olduğudur. Lakin, ılımlı enflasyon oranları için aynı durum geçerli değildir.

Ilımlı Enflasyon: Sürünen enflasyon olarak da adlandırılan bu tür, ekonomiye olumsuz yönde etkide bulunmaz. Düşük seviyedeki enflasyon oranları için kullanılmaktadır. Güçlü ekonomilere sahip ülkelerde ılımlı enflasyon vardır. Mal ve hizmet alımlarında fiyat yükselişi beklentisi oluşmaz.

Yüksek Enflasyon: Ülke ekonomileri için risk teşkil eden bir durumdur. Paranın değerinin azalmasına neden olur. Bu yüzden para birikimi tasarruf aracı olmanın dışına çıkar. Kalıcı yatırım yapılmasının önünde engel teşkil eder. Yüksek enflasyon para piyasalarında tedirginlik yaratacağı için durgunluğa neden olur.

Hiperenflasyon: Ülke ekonomileri için yıkım anlamı taşımaktadır. Yeni para birimlerine geçiş de dahil olmak üzere pek çok köklü değişimi beraberinde getirir. Paranın değeri kalmaz. Yatırım ve birikim amacıyla kullanılamaz. Ekonomi durma noktasına gelir. Alım ve satım yapılamaz.

Enflasyonun olumsuz etkileri

Enflasyon oranlarının belirli bir hızda yükselişe geçmesi ekonomiyi olumsuz yönde etkilemektedir. Ülke içerisindeki vatandaşların arasında gelir dağılımı çatışması yaşatır. Bir yanda fakirlik diğer yanda zenginlik açığa çıkarak adaletsizlik doğar. Paranın alım gücü azalır ve değeri kalmaz. Döviz ve gayrimenkul gibi alanlarda birikim yapılmasına neden olur. Borçlanma maliyetleri ve vadeleri uzamaya başlar. İstikrar sağlanamadığı için belirsizlik ve endişeye yol açar.